(...) Więc bardzo proszę, żeby mi nie wmawiać, że wzywam do wieszania komunistów na latarniach – tak się przypadkiem złożyło, że na oblanym benzyną posterunku milicji w Otwocku miałem szansę sprawdzić, że dążeniu do linczu gotów jestem przeciwstawić się nie tylko bezpiecznymi środkami publicystycznymi – ja tylko jestem za tym, aby pamiętać o tych wszystkich, którzy skrzywdzili człowieka prostego. Dla pamięci zostało to nawet wyryte na gdańskim pomniku.

Gruba kreska, na którą powołuje się gen. Kiszczak, żądając, aby wszystkich traktować równo, prowadzi prostą drogą do przestępstwa: każdego, kto by się ważył porównać mnie do Czesława Kiszczaka, oskarżę o zniesławienie (art. 178 §1 k.k.) i nie ma takiej możliwości, abym tego procesu nie wygrał.
I to jest w całej sprawie najważniejsze, oto bowiem swoim postępowaniem piszemy dzisiaj kolejny rozdział dziejów honoru w Polsce, a dzieje honoru nierozerwalnie wiążą się z dziejami infamii, wobec której żądanie nazwania jej po imieniu jest naprawdę moralnym minimalizmem.

Niezwykłe, że poszukując moralnych uzasadnień dla politycznej decyzji, na mocy której postanowiono członkom byłej nomenklatury zapewnić bezkarność, częstokroć odwoływano się do chrześcijańskiej zasady wybaczenia zupełnie nie zdając sobie sprawy, jaka tu czyha pułapka: kościół nie udziela rozgrzeszenia bez aktu skruchy – a hasło grubej kreski wywołało ze strony byłych władców peerelu raczej akty buty.

(...) Nieopatrznie zdecydowałem się uczestniczyć w bardzo ważnym dla mnie porodzie, jakim było odsłonięcie pomnika poległych stoczniowców w Gdańsku. Chciałem tego pomnika jak tysiące innych i może nawet więcej niż tego wymagała statystyczna średnia dla jego powstania zrobiłem, ale na skutek uczestnictwa w tym porodzie mam do dziś w oczach bardziej ginekologię niż genealogię.

Może nie można było inaczej, może ten potworny ból, jaki sprawiała czelna obecność wczorajszych morderców pod pomnikiem ofiar, ten ból, jaki sprawiało zaparcie się przez obecnych dostojników kościoła najważniejszych dla mnie słów Chrystusa o krzywdzeniu maluczkich, ten ból, jaki sprawiało milczenie Wałęsy o prześladowaniach dotychczasowych prób uczczenia pamięci poległych – może to wszystko było ceną narodzin tego wspaniałego pomnika, który już zostanie w Gdańsku na zawsze. Może. Nie znam się na ginekologii historii.

Może alternatywą dla partyjno-kościelnej uroczystości mającej zademonstrować jedność, której nie ma, nie było i nie będzie, było tylko sekretarskie cięcie, krwawy zabieg na brzuchu Europy, którego skutków nikt nie potrafi przewidzieć? Może. (...)
Partia nie może pójść do Canossy. Do tego trzeba być naprawdę Cesarzem. Święty Piotr, opoka, na której zbudowano kościół rzymski, zaparł się Chrystusa nie raz, ale trzy razy. Obowiązkiem Wałęsy jest patrzeć w przyszłość, dla której ważne, że pomnik jest, a nie przypominać, ile razy aresztowano go za składanie kwiatów pod drugą bramą stoczni. A ja muszę tego nie rozumieć.

Zrozumieć racje cudze. Racje kościoła, gdy milczał w roku 1970 i nawoływał do pracy w sierpniu roku 80. Rozumiem. Nie można podsycać nastroju napięcia grożącego obcą interwencją, która utopi kraj we krwi. Proces rozumienia postępuje. (...) Jeszcze chwila i zrozumiem tych, którzy uznali, że kilka salw w tłum jest konieczne dla zapewnienia krajowi tak potrzebnego spokoju.

Do spokoju wzywają mnie biskupi, kardynałowie i Papież, do spokoju wzywa kierownicza siła narodu, której kierownictw nad sobą nigdy nie powierzałem, do spokoju wzywa mnie lider „Solidarności”. I wszyscy dbają, żeby ten spokój wyegzekwować. Straż porządkowa sprawdzi, czy nie niosę pod pomnik sztandaru. A nie wolno mi przynieść. Może byłaby na nim robotnicza krew? Księża przy gigantofonach będą śpiewać tak głośno to, co zostało ustalone, że mojego głosu i tak nie będzie słychać.

Na ten głos nie ma po prostu miejsca. Niepartyjny, niekościelny, niezwiązkowy. Porozumiano się, że mam być myślącą trzciną. Inaczej nie może być.

Ale i tak być nie może. Nie obowiązuje mnie polecenie partyjne, nie rozgrzesza kościelna absolucja. Będę iść, gdzie poszli tamci, do ciemnego kresu, po złote runo nicości, moją ostatnia nagrodę. Będę iść przeciw krzykowi gigantofonów wołających do siebie wzajem: „Godne i zbawienne” – godne – słuszne! Słuszne! Słuszne!